Polikistik over sendromu (PKOS), üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen endokrin bozukluktur. Her 15 kadından birisini, yani yaklaşık % 7’sini etkilemektedir. Hastalık genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimiyle ortaya çıkmış sık görülen ve kompleks bir bozukluk olarak değerlendirilebilir. PKOS, basit bir yumurtlama bozukluğu olmaktan çok, Tip 2 diyabet, dislipidemi ve kalp-damar hastalıkları gibi uzun dönemde sağlık riskleri taşıması nedeniyle dikkatli takip edilmesi ve ihmal edilmemesi gereken bir hastalıktır.
- Aşırı tüylenme (hirşutizm)
- Mensturasyonun olmaması ya da düzensizliği
- Gebe kalamama
- Obezite/özellikle abdominal obezite
- Yumurtalıklarda çok sayıda kist oluşumu ile karakterizedir.
Polikistik Over Sendromunun Tedavisi Nedir?
PKOS tedavisi sırasında kilo kaybı öncelik olmalıdır. Çünkü fazla kilo, hastalığın seyrini ve insülin direncini arttıracaktır ve kısır bir döngü içinde PKOS’lu olan kadınlar fazla kilolarına çıkış yolu bulamayacaklardır. Ancak kilo verme hızı, var olan insülin direnci nedeniyle diğer bireylere oranla yavaş olabilir. Bu durumda sabırlı davranılmalı ve programdan vazgeçilmemelidir.
Polikistik Over Sendromunda Beslenme:
Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinilerek, yaşam tarzı haline getirilmeli,
* Düşük glisemik indeksli besinler seçilerek, şeker içeriği düşük ve lif içeriği yüksek besinler tüketilmeli.
* Pirinç yerine bulgur, beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği, beyaz unlu makarna yerine tam buğday makarna tercih edilmelidir.
* Amaç kilo vermek ise kahvaltı atlanmamalı ve kahvaltıda mutlaka kaliteli bir protein (yumurta ya da az yağlı beyaz peynir) ve düşük glisemik indeksli bir karbonhidrat (çavdar ya da tam tahıl ekmeği ) tüketilmeli,
* Porsiyon kontrolü yapılmalı ve yemekler yavaş yenmeli,
* Sebze ve meyve tüketimi artırılmalı,
* Kilo kontrolü sağlamak için daha az doymuş yağ tüketilmeli, tam yağlı süt yerine yarım yağlı veya yağsız süt tercih edilmeli,
* 3- 4 saat ara ile öğün yapılarak kan şekeri regülasyonu sağlanmalı,
* Kan şekerinin dengelenmesi ve uzun süre tok kalmak için, ara öğünlerde kompleks karbonhidratlar ile protein tüketilmeli (Meyveli yoğurt , kuru meyve + yağlı tohumlar veya yağsız tost gibi),
* İnsülin seviyesini düzenlemede etkili olduğu için fiziksel aktivite artırılmalı ve yağ yakımını da sağlamak için en az 30 dk egzersiz yapılmalıdır.
* Günde en az 8 bardak su tüketilmelidir
* Özellikle akşam yemeklerinde pirinç ve beyaz ekmek tüketmekten kaçınılmalıdır.
Diyet Sürecinde Egzersizin Önemi:
Kilo vermek ve sağlıklı olmak için mutlak düzenli egzersiz yapılmalıdır.Diyet yapmadan sadece egzersiz yapmakla kilo verilmez.Mutlaka beslenmeye dikkat edilmelidir.Egzersiz,kalori azaltılmasına yardımcı olduğu gibi şeker hastalığı,obezite ve koroner kalp hastalığı riskini de azaltır.
En iyi egzersiz kişinin kendi başına düzenli ve rahat bir şekilde yapabildiği egzersizdir.Ortalama haftanın 4 gününde 30 dakika civarında orta yoğunlukta bir egzersiz yapılması çok faydalıdır veya başlangıçta her gün 4 bin adım yürümek daha sonra bunu 10 bin adıma çıkarmak hayatımıza en kolay adapte edebileceğimiz egzersizlerdendir. Pilates,reformer pilates,yüzme,bisiklet de oldukça faydalı egzersizlerdendir.
Küçük bir çikolatalı bisküvi 50 kaloridir ve bunu yakmak için tempolu 10 dakika yürümek gerekir.bir hamburger,bir patates yiyip bir kola içtiğinizdeyse 1500 kalori almış olursunuz ve bunu yakmak için 2,5 saat tempolu bir şekilde koşmanız gerekir.
Bu yüzden diyet ve egzersiz birbiriyle anahtar kilit uyumundadır. Beslenme olmadan sadece egzersiz bir sonuç vermez.
Fiziksel aktiviteyi nasıl arttırırız?
Otobüs ve minibüsle gideceğiniz yerden bir durak önce inmek
İşyeri ve alışveriş merkezinde aracınızı en uzak yere park etmek
Asansör yerine merdiven kullanmayı alışkanlık haline getirmek
Gün içinde uğraşabileceğiniz aktiviteler bulun (tamir,bahçe işleri vs)
Trafiğin müsait olduğu durumlarda bisikletle gitmek
Egzersiz yapmanın kilo vermenin ötesinde kemik erimesini,depresyonu,şeker ve kalp hastalığını önlediği bilinmektedir.Egzersiz yapmak tansiyonu ve kan yağlarını da düşürmektedir.